در دنیای پرتنش رقابت میان غول‌های فناوری، گاهی سکوت، از هر فریادی بلندتر شنیده می‌شود. این‌بار، توجه‌ها به تصمیمی نهانی معطوف شده است:
آیا متا (شرکت مادر فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ) عامدانه از مقابله با رشد تیک‌تاک در آمریکا صرف‌نظر کرد تا با ایجاد یک رقیب قدرتمند، از زیر بار اتهامات ضدانحصار کمیسیون فدرال تجارت آمریکا (FTC) شانه خالی کند؟
فشار بر تیک‌تاک؛ از جلسات کاخ سفید تا سنای آمریکا
در سال ۲۰۱۹، مارک زاکربرگ در دیداری خصوصی با دونالد ترامپ، نگرانی‌هایی را درباره نفوذ اپلیکیشن‌های چینی در آمریکا، به‌ویژه تیک‌تاک، مطرح کرد. اندکی بعد، در سخنرانی دانشگاه جورج‌تاون، زاکربرگ مستقیماً تیک‌تاک را به سانسور مطالب اعتراضی حتی در آمریکا متهم کرد و آن را تهدیدی برای آزادی اطلاعات دانست.
چند هفته پس از این موضع‌گیری‌ها، دولت ترامپ تحقیقات امنیتی درباره مالکیت چینی تیک‌تاک (شرکت ByteDance) را آغاز کرد. تلاش‌ها برای فروش اجباری این اپلیکیشن به یک شرکت آمریکایی، گرچه با روی کار آمدن بایدن متوقف شد، اما دوباره در سال ۲۰۲۲ با شدت بیشتری مطرح گردید.
از انتقاد تا انفعال: تغییری معنادار در موضع‌گیری متا
در همان دوره، یعنی سال ۲۰۲۰، کمیسیون فدرال تجارت آمریکا شکایتی جدی علیه متا مطرح کرد و این شرکت را به حفظ غیرقانونی انحصار از طریق خرید یا تقلید از رقبا متهم ساخت.
جالب اینکه درست پس از آغاز این پرونده، انتقادات صریح متا علیه تیک‌تاک کمرنگ شد. دیگر خبری از لابی‌گری‌های مستقیم یا هشدارهای رسانه‌ای نبود. برخی تحلیل‌گران این تغییر رفتار را «عقب‌نشینی تاکتیکی» نامیده‌اند؛ حرکتی هوشمندانه برای تبدیل تیک‌تاک به یک رقیب اثبات‌شده و کاهش فشار قانونی بر متا.
تیک‌تاک در نقش شاهد بی‌طرفی بازار
اکنون که پرونده ضدانحصار متا در دادگاه بررسی می‌شود، وکلای این شرکت با اشاره به رشد پرشتاب تیک‌تاک در بازار تبلیغات دیجیتال، استدلال می‌کنند که متا هرگز انحصاری نداشته است.
از دید آن‌ها، اگر پلتفرمی مانند تیک‌تاک توانسته است با جذب کاربران میلیونی و بودجه‌های تبلیغاتی عظیم وارد رقابت شود، پس ادعای انحصار بی‌پایه است.
✔ خدمات سئو وردپرس در بهترین سطح کیفیتی و کمیتی به صورت فول پکیج 0 تا 100 بهینه سازی سایت و فضای مجازی ارائه می شود.
اما حقیقت این است که متا پیش از خرید تیک‌تاک توسط ByteDance، به‌دنبال تصاحب پلتفرم Musical.ly — نسخه‌ی اولیه‌ی تیک‌تاک — بود. این نشان می‌دهد که متا از همان ابتدا رشد این رقیب را پیش‌بینی می‌کرد و در فکر خرید یا مهار آن بود.
نتیجه‌گیری: استراتژی هوشمندانه یا قمار پرهزینه؟
به‌نظر می‌رسد متا با سکوتی هدفمند، به رشد یک رقیب کمک کرد تا در بزنگاه قانونی، به آن استناد کند. این تاکتیک اگرچه می‌تواند مانع تجزیه‌ی احتمالی شرکت به سه بخش فیس‌بوک، اینستاگرام و واتس‌اپ شود، اما در عین حال رقیبی بسیار قدرتمند در بازار ساخته است که اکنون تهدیدی جدی برای سلطه‌ی متا محسوب می‌شود.
استراتژی متا، هرچه که بوده، ترکیبی از جسارت، پیش‌بینی‌گری و خطرپذیری بالاست؛ چیزی که شاید تنها از شرکتی در این ابعاد برمی‌آید.
